“Her Smart bir gün rektifiyeyi tadacaktır”
Düşük performans, aşırı yağ yakma, aşırı titreşimli çalışma, artan yakıt sarfiyatı, aynı yokuşu bir alt vitesle çıkmak isteme… Biri veya birkaçı tanıdık geliyor mu? Bu sorunlar günden güne artıyor mu? Rektifiye dünyasına hoşgeldiniz.
Hemen üzüntü ve paniğe kapılmadan önce mutlaka aracınızı arıza tespit cihazına bağlatın. Eğer herhangi bir sorun yok ise, ikinci adresiniz kompresyon testi.
Kompresyon Nedir?
Kompresyon, basınç demektir. Sıkıştırma basıncı demek, pistonun yukarı hareketi ile, silindir içindeki hava/yakıtı sıkıştırabildiği azami basınç miktarıdır. Bar veya PSI cinsinden ölçülür. Araç motoru yıprandıkça eskiyen parçalar basıncın kaçmasına ve azalmasına sebep olur. Daha az basınç altında yanan hava-yakıt karışımı daha az kuvvet verecektir.
Kompresyon Testi Nedir?
Kompresyon test cihazı ile, her silindir için kuru ve ıslak olmak üzere iki kez yapılan bir testtir.
Kulağa zor ya da karmaşık gelse dahi aslında silindir içindeki basıncı ölçen basit bir manometrenin değerlerini okumaktan ibarettir.
Teste girmeden önce çok basitçe bir deney yapabilirsiniz. Aracınızın yağ çubuğunu çekip gaz verdiğinizde eğer yanmış gaz ve buhar, yağ damlacıkları görüyorsanız kompresyon düşüklüğü vardır. Hangi silindirde problem olduğunu anlamak için testi yaparsınız.
Kompresyon Testi Nasıl Yapılır?
Smart buji yuvalarına oturması için M12 fittingli bir test cihazı kullanmalısınız.
Aracın çalışma sıcaklığındayken motor kapatılıp 10 dakika soğutulduktan sonra test yapılması gerektiğini savunanlar olsa da şahsi görüşüm soğuk motora yapılması gerektiğidir. Sıcak yapmanın sebebi motor ısındıkça genleşen parçaların yalıtım özelliğinin artması, dolayısıyla kullanım esnasındaki kompresyon değerlerini vermesidir. Soğuk motorda ise yağ kartere süzülmüş olacağı için kuru test çok daha doğru sonuç verecektir. Bu yüzden, aracınız tamamen soğuyana kadar bekleyin ya da her iki durumda da test yapın.
Buji kablolarınının tamamını ve üstteki üç bujiyi sökün. Bu sayede testi yaptığınız silindir haricindekiler sıkıştırma oluşturamayarak test sonucunu etkilemez. Üç enjektörün de fişlerini çekin, yoksa test esnasında motora yakıt pompalanacak ve yanmayan, bujilerden dışarı taşan yakıt hem yangın tehlikesi oluşturacak, hem de sonuçları bozacaktır. Enjektör fişlerini çekmek yerine benzin pompasının sigortasını da çıkarabilirsiniz. Krank pozisyon sensörünün fişini çekerseniz de buji ateşlemesi ve benzin sirkülasyonu olmayacaktır.
Aracınızı hazırladıktan sonra test cihazınızı buji yuvasına vidalayın/sıkıca oturtun. Yardımcınızdan kontağı çevirmesini isteyin. 4 saniye civarı marşa basılıp bırakılması yeterlidir. Okuduğunuz değeri not aldıktan sonra diğer silindirlere de testi uygulayın. Tüm silindirler test edildiğinde kuru test sona ermiş olacaktır.
Test edeceğiniz her silindire, ilgili silindiri test etmeden hemen önce bir çorba kaşığını geçmeyecek miktarda motor yağı dökün ve teste başlayın. Bu işlemi her silindirde tekrar edin. Yazdığınız sonuçlar ıslak test sonuçlarıdır. Motor yağının yalıtım özelliği sayesinde önceki testten daha yüksek değerler almalısınız.
Kompresyon Test Sonuçlarını Yorumlama
Eğer ıslak testte değerler yükseldiyse segmanlar (piston ringleri) aşınmış demektir. Emin olmak için silindirin içerisine motor yağ numarasının bir ya da iki üstü kalınlıkta yağ sıkın ve ölçümü tekrarlayın. Değerlerde artış varsa kompresyonun segmanlardan olduğu kesinlik kazanır.
Eğer değerlerde değişiklik yoksa sübap arızası demektir.
Bitişik iki silindirde kompresyon hala düşükse silindir kapak contası zarar görmüş, silindir kapağı deforme olmuş olabilir.