Birdenbire aracınızın çekişi mi düştü? 0-100 hızlanmanız dakikaya yakın mı? Turbo sus pus mu oldu? Güvenli Mod’a hoşgeldiniz.
Over Boost – Aşırı Basınç
Aşırı basınç, turbonun ECU üzerine kodlanmış miktardan fazla basınç üretmesidir. Bu durum meydana geldiğinde ECU motoru hasardan korumak için güvenli mod denilen sınırlı güç üreten bir programa geçer.
Güvenli modda ya basıncın tamamının dışarı atılması için wastegate açık kalır, ya da ECU motoru turbo basıncı yaratamayacağı kadar düşük devirde çalışmaya zorlar.
Aşırı turbo basıncı pistonlara, valflere, silindir kapak contasına, turbo hortumlarına, motora ve turbonun kendisine zarar verebilir.
Eğer güvenli moda girmezse araç iki şekilde davranabilirdi : gücü düşürmek için fakir karışımla çalışabilir ya da yakıt/hava oranını doğru seviyeye çekmek için zengin çalışarak basıncın daha da artmasına sebep olabilirdi.
Genelde olmasa da bazı durumlarda motoru kapatıp tekrar açmak sorunu çözecektir. Önemli olan bu hatanın ne sıklıkla tekrarladığıdır. Hata donanımsal, sensör veya aracınıza üçüncü parti yazılım yüklü ise bu yazılımdan kaynaklı olabilir.
Yazılım
ECU üzerinde bulunan motora ait yazılım hava girişi, turbo basıncı ve yakıtı kontrol eder. Sürüş şeklinize göre yüklü olan birçok parametreden bazılarını kullanır. Ancak bu parametrelerin hiçbiri aşırı basınç meydana getirmez.
Eğer 3. parti yazılım yüklettiyseniz ve aracınız sürekli güvenli moda giriyorsa öncelikle klimanızın kapalı olduğundan emin olun. Kullanmadığınız tüm elektrikli donanımı kapatın ve hala güvenli moda girip girmediğini gözleyin.
Bazı eski 3. parti yazılımlar akünün yetişemeyeceği kadar çok elektrik harcatıyorlardı. Bu durum elektrik gücü kaybına (brown out) yol açıyor ve sensörler doğru okuma yapamıyordu. Bu durum da ECU‘nun aracın işleyişinde bir hata olduğunu düşünerek güvenli moda girmesine sebep oluyordu. Eğer sizin durumunuz da bu ise yazılımı yüklettiğiniz yere giderek güncellenmesini ya da tekrar yüklenmesini istemelisiniz.
Sensör Hataları
Aracınızı güvenli moda sokacak pek fazla sensör yoktur. Öncelikle şüphelenmeniz gereken MAP sensörüdür.
AIT (Air Inlet Temperature – Giren Hava Sıcaklık) sensöründe oluşacak bir arıza çok muhtemel olmamakla birlikte bu hataya sebebiyet verebilir. Hatalı veri iletmesi durumunda motor zengin veya fakir karışımla çalışarak motorda vuruntuya yol açabilir. Vuruntu sensörü bu durumu algılayarak ECU‘ya hata sinyali gönderir ve araç güvenli moda geçer. Aynı durum vuruntu sensörü arızalıysa da gerçekleşir.
Motor Parçaları
Ellerimizi kirletmenin, sıcağın ve yağın zamanı geldi! Güvenli modun çoğunlukla sebebi olan motor parçalarını değiştirmek ve/veya bakımını yapmak biraz zahmetli olabilir.
Sıkışan Wastegate Kolu veya Arızalı Turbo
Wastegate turbonun üzerinde yer alan ve bir miktar havanın turbo türbinine ulaşmaması için açılıp kapanan bir flaptır. Bu flapın doğru oranda açılıp kapanması turbonun sağlıklı çalışması için hayati önem taşır.
Normale bu flap tamamen kapalıdır ve havanın %100ünün turbo türbinine ulaşmasını sağlar. Basınç arttıkça bu flap açılarak bir miktar havayı egzoza gönderir ve bu sayede basıncı ayarlar.
Malesef bulunduğu pozisyon itibariyle ve Smart turbo manifoltlarının kolaylıkla çatlamasından ötürü wastegate kolunun kapalı pozisyonda sıkışması olağandır. Çatlaklar wastegate kolundan başlar ve manifoldun üzerinden devam eder. Bu çatlak büyüyerek manifold ve wastegate arasında uyumsuzluk yaratmaya başlar.
Wastegate, aküatör koluna bağlıyken elle çektiğinizde hareket eder. Aküatörden bağımsızken bir parmakla kolaylıkla hareket etmelidir. Eğer wastegate kolu sıkıca kapanmışsa, yeni bir turbo satın almalısınız. Oynatmayı deneyip temizler ve yağlarsanız çalışabilir, ama muhtemelen çok uzun sürmeyecektir.
Arızalı Wastegate Aküatörü
Turbonun sol tarafında, içinden wastegate koluna bağlanan başka bir kol çıkan plastik bir kutu vardır. Wastegate‘in pozisyonunu bu kontrol eder. Eğer bu parça doğru çalışmıyorsa basınç düzensiz olacaktır. Bu parçanın arıza yapması çok olağan değildir ama yine de çatlayabilir, veya hortumları yerinden çıkabilir. Bu da kutunun içinde basınç ya da vakum oluşmasını engelleyerek wastegate‘in kapalı kalmasına neden olur. Eğer durumunuz buysa, yenisini satın almalısınız.
Vakum Hortumlarında Kaçak
Wastegate aküatörü kontrolöre 3mm vakum hortumuyla bağlıdır. Bu hortumlar yırtılabilir, yerinden çıkabilir veya delinebilir. Eğer bunlar olursa, wastegate aküatöründe basınç oluşmaz, wastegate kapalı kalır ve basınç yükselerek aracı güvenli moda sokar.
Vakum hortumlarını kontrol edin, eğer hasar yok ise bağlantı noktalarını kablo bağı ile sağlamlaştırın. Hasarlıysa tüm 3mm vakum hortumlarıyla değiştirebilirsiniz.
Basınç Kontrol Solenoid Arızası (Cycle Valve)
ECU, wastegate aküatörünü bir solenoid vasıtasıyla kontrol eder. Bu küçük metal kutucuk pnömatik (hava basıncıyla çalışan) wastegate aküatörüne basınçlı hava göndererek wastegate‘in açılıp kapanmasını sağlar. Ancak zaman zaman bu parça da bozulabilir.
Bozulmaya başladığında araçta tekleme başlar (çatlak manifold da teklemeye yol açar). Bozulduklarında ise wastegate aküatörüne hava gitmez, wastegate kapalı kalır ve aşırı basınç ortaya çıkar.
Q000 3113 V005 0000 00 parça numarasıyla yeni bir cycle valve sipariş edebilirsiniz. Değiştirmesi çok kolaydır ancak ulaşması biraz zordur. (Editör notu : servislerin genelde iddia ettiği gibi aracın tüm arka kısmının sökülmesi GEREKMEZ. Turbo chargecooler’ı ve boğaz kelebeğini söktüğünüzde rahatlıkla görebilir ve değiştirebilirsiniz. Kendi aracımdakini iki kez bu yöntemle değiştirdim ve ellerin yıkanması dahil toplam 40 dakika sürdü.)
OBD Hata Kodları
Bu hatayla ilgili tetkik kodları çoğunlukla aşağıdakilerdir :
P0234
P0235
P0236
P0237
P0238